AAQD: Parlament Europejski przyjmuje zaktualizowane prawo mające na celu poprawę jakości powietrza

24.04.2024 r. Unia Europejska podąża ku czystemu powietrzu: nowe prawo ma na celu redukcję zanieczyszczenia dla zdrowia obywatelek i obywateli, a także realizację wizji poprawy jakości powietrza do 2050 roku.

Najważniejsze informacje: 

• Aktualizacja dyrektywy wprowadza surowsze limity zanieczyszczeń już od 2030 r. 

• Jednym z celów dyrektywy jest harmonizacja wskaźników jakości powietrza we wszystkich państwach członkowskich dla zapewnienia spójności oceny.

• Zagwarantowanie dostępu do wymiaru sprawiedliwości oraz prawo do odszkodowania dla obywatelek i obywateli dotkniętych skutkami zanieczyszczenia powietrza.

• Zanieczyszczenie powietrza przyczynia się do około 300 000 przedwczesnych zgonów rocznie w całej Wspólnocie.

Wyniki głosowania

W środę 24 kwietnia 2024 r. Parlament Europejski zatwierdził tymczasowe porozumienie polityczne z państwami członkowskimi Unii Europejskiej dotyczące nowych środków mających na celu poprawę jakości powietrza w regionie. Ich celem jest eliminacja negatywnego wpływu zanieczyszczeń na zdrowie ludzi, ekosystemy oraz różnorodność biologiczną. Decyzja została podjęta większością 381 głosów za, przy 225 przeciwnych oraz 17 wstrzymujących się.

Poprawa jakości powietrza nie może czekać

W nowych przepisach określono bardziej rygorystyczne limity i wartości docelowe na 2030 rok dla substancji zanieczyszczających mających poważny wpływ na zdrowie ludzkie, w tym cząstek stałych (PM2,5, PM10), NO2 (dwutlenek azotu) i SO2 (dwutlenek siarki).

Niestety nowe prawo pozostawia furtkę dla państw członkowskich. Kraje mogą wnioskować o przesunięcie terminu wyznaczonego na 2030 r. nawet o dziesięć lat, jeśli zostaną spełnione określone warunki. Według WHO zanieczyszczenie powietrza stanowi największe środowiskowe zagrożenie dla zdrowia w Unii Europejskiej (UE). Każdego roku skutkuje ono w UE około 300 000 przedwczesnych zgonów oraz setkami miliardów euro w postaci kosztów zewnętrznych związanych ze zdrowiem.

Prawo do czystego powietrza

W przypadku naruszenia nowych przepisów krajowych, osoby dotknięte zanieczyszczeniem powietrza będą mogły podjąć kroki prawne, a obywatele mogą otrzymać odszkodowanie w przypadku uszczerbku na zdrowiu.

Więcej monitoringu

W miastach będzie otwieranych więcej punktów pobierania próbek jakości powietrza, a obecnie fragmentaryczne wskaźniki jakości powietrza w całej UE staną się porównywalne, jasne i publicznie dostępne.

Następne kroki

Ustawę musi teraz przyjąć także Rada, zanim zostanie opublikowana w Dzienniku Urzędowym UE i wejdzie w życie 20 dni później. Kraje UE będą miały wówczas dwa lata na zastosowanie nowych przepisów.