Koniec ery silników spalinowych w 2035 r. już nieodwołalny

27 października zakończyły się negocjacje pomiędzy Radą, Parlamentem i Komisją w sprawie ostatecznego kształtu nowych norm emisji z osobowych i dostawczych samochodów spalinowych. W 2035 r. zakończy się w Europie era silników spalinowych w samochodach osobowych. To ważny dzień dla Europy, ta decyzja uratuje zdrowie i życie milionów obywateli, będzie też impulsem do rozwoju dla europejskiego przemysłu motoryzacyjnego, który dzisiaj przegrywa walkę z chińskim przemysłem motoryzacyjnym.

Co wynegocjowano – sukcesy

W finalnym kształcie podtrzymano główne założenia.

1. W 2035 producenci samochodów mają obniżyć emisje o 100% względem 2021. W praktyce to koniec produkcji samochodów z silnikami spalinowymi.
2. Przyjęto także cele pośrednie. Nowe prawo będzie nakładało obowiązek redukcji emisji o 55% w 2030 r. względem 2021 r. dla producentów samochodów osobowych. W przypadku producentów samochodów dostawczych ten próg wyniesie 50% dla 2030 r. 
3. Utrzymano system zachęt dla zakupu zero- i niskoemisyjnych pojazdów (ZLEV). Ustalono cel 25% dla samochodów osobowych i 17% dla dostawczych do 2030 r. 

Co wynegocjowano – porażki

Pozostawiono furtkę dla e-paliw. W porozumieniu zawarto sformułowanie dotyczące paliw neutralnych pod względem emisji CO2, zgodnie z którym po konsultacjach z zainteresowanymi stronami Komisja przedstawi wniosek dotyczący rejestracji pojazdów napędzanych wyłącznie paliwami neutralnymi pod względem emisji CO2 po 2035 r. Propozycja ma być zgodna z obowiązującym prawem w zakresie celu neutralności klimatycznej UE i dotyczyć pojazdów specjalnych, nieklasyfikowanych jako osobowe lub dostawcze.

Inne ustalenia

1. Utrzymano tzw. poprawkę Ferrari i wprowadzono możliwość wyłączeń dla małych producentów. Mali producenci samochodów (produkujący rocznie od 1 000  do 10 000 nowych samochodów osobowych lub od 1 000 do 20 000 samochodów dostawczych)  mogą zostać zwolnieni z obowiązku redukcji emisji do 2035 roku. Producenci produkujących mniej niż 1 000 pojazdów rocznie nadal pozostaną zwolnieni z celów redukcji norm emisji CO2.
2. Komisja ma w 2026 r. ocenić postępy w realizacji przyjętych celów oraz potrzebę rewizji norm emisji z uwzględnieniem rozwoju technologicznego, w tym technologii hybrydowych. Weźmie też pod uwagę jak ciężary przejścia do zerowej emisji rozkładają się społecznie. 
3. Komisja do 2025 r. opracuje spójną unijną metodologię oceny pełnego cyklu życia samochodów osobowych i dostawczych wprowadzanych na rynek UE pod kątem emisji CO2. W oparciu o tę metodologię producenci będa mogli, na zasadzie dobrowolności, zgłaszać Komisji emisje w cyklu życia nowych pojazdów, które wprowadzają do obrotu.

Komentarz:

• Decyzja instytucji daje jasny sygnał dla przemysłu motoryzacyjnego i wyznacza ramy jego rozwoju na kolejne lata. Ustalenie daty zakończenia sprzedaży samochodów z silnikiem spalinowym może być impulsem rozwojowym dla producentów europejskich, którzy dzisiaj przegrywają globalną konkurencję z producentami chińskimi. 
• To historyczna decyzja Unii, która uchroni miliony obywatelek i obywateli przed skutkami zanieczyszczeń powietrza generowanych przez transport. Pozwoli też na skuteczną walkę z przedwczesnymi zgonami spowodowanymi zanieczyszczonym powietrzem. Obecnie to ponad 300 000 osób rocznie w całej UE.
• Pozostawienie furtki dla e-paliw jest złą wiadomością. To pokłosie silnego stanowiska niemieckiego w tej sprawie, gdzie dużo zainwestowano w rozwój rynku e-paliw.  E-paliwa neutralnie klimatycznie, nawet przy osiągnięciu prawdziwej neutralności, nie rozwiązują problemu emisji zanieczyszczeń. Sformułowanie zawarte w porozumieniu w punkcie dotyczącym e-paliw ?outside the scope of the fleet standards? wskazuje, że będzie możliwa produkcja pojazdów specjalistycznych z silnikami na e-paliwa – np. karetki pogotowia (sic!) lub wozy strażackie.

Hubert Różyk