Małe miasta, wielkie wyzwania – raport o zwyczajach transportowych w Polsce

Mieszkanki i mieszkańcy małych miast w Polsce mówią, że fatalny stan komunikacji zbiorowej sprawia, że muszą tak bardzo korzystać z prywatnych aut. Przesiadka na nią to często długotrwałe podróże, uciążliwe dostosowywanie się do niewielkiej liczby kursów, a wszystko to w cieniu niedostatecznego komfortu i zbyt wygórowanych cen. Dla dobra wszystkich mieszkańców to musi się zmienić. To wnioski z nowego raportu dot. transportu w małych miastach autorstwa PKEOM.

Brakuje alternatyw

Nie możemy rozmawiać o promowaniu aktywnej mobilności i zrównoważonego transportu bez solidnej alternatywy dla samochodów. Szczególnie istotna jest rozwinięta sieć komunikacji miejskiej, która niestety często pozostawia wiele do życzenia w oczach mieszkańców wielu miejscowości. Jednak uspokojenie ruchu, przekazywanie większej przestrzeni pieszym i rowerzystom to nie tylko kwestia wygody, lecz także kluczowy czynnik poprawy bezpieczeństwa oraz jakości życia w miastach.

To już dzisiaj daje wyraźne efekty, jak to można zobaczyć na przykładzie miasta Jaworzno, które idzie w kierunku realizacji ambitnej wizji Zero śmierci na drogach, zakładającej eliminację śmiertelnych wypadków z udziałem pieszych.

Dosłownie przywiązani do samochodów

W małych miastach kultura samochodowa tkwi głęboko i stanowi często wręcz niezachwianą normę. Wadom podróżowania samochodem przykładane jest większe zrozumienie, jako czemuś nieuniknionemu, wynikającemu z braku alternatyw.
Ten sam motyw stanowi źródło oporu mieszkańców wobec wszelkich inicjatyw miejskich mających na celu zrównoważenie transportu i ograniczenie ruchu samochodowego. Zdaniem autorek i autorów najnowszego raportu „Transportowe nawyki mieszkańców małych miast. Wybory i praktyki w zakresie mobilności. Badanie eksploracyjne”, przygotowanego dla Polskiego Klubu Ekologicznego Okręgu Mazowieckiego, mieszkańcy nie będą gotowi zmieniać swoich nawyków na korzystniejsze z perspektywy bezpieczeństwa, zdrowia i jakości powietrza, dopóki nie dostaną realnych alternatyw.

Badanie skupiło się na codziennych wyborach i potrzebach transportowych mieszkańców trzech małych miast powiatowych: Skierniewic, Otwocka i Puław. Te miasta stanowią doskonały przykład małych ośrodków położonych w sąsiedztwie większych, wojewódzkich miast.

Jak zmienić sytuację

Raport wskazuje, że kultura samochodowa jest silnie zakorzeniona w małych miastach, a wady komunikacji publicznej są postrzegane jako nieuniknione. Konieczne jest dostosowanie oferty transportu publicznego do specyfiki tych miast, wykorzystując innowacyjne rozwiązania, takie jak transport na życzenie. Współpraca międzygminna jest kluczowa dla efektywniejszych systemów transportu publicznego. Ważne jest zapewnienie tańszych i bardziej dostępnych opcji transportu dla grup szczególnie potrzebujących.

W zglobalizowanym świecie zrównoważony transport staje się coraz istotniejszy ze względu na ochronę środowiska i jakość życia mieszkanek i mieszkańców miast i miasteczek. Wyniki badania przypominają, że małe miasta również wymagają uwagi w planowaniu polityk transportowych. Tworzenie bardziej zrównoważonych systemów transportu publicznego w małych miastach to ważny krok w kierunku bardziej zrównoważonej przyszłości.

Zapraszamy do zapoznania się z całym raportem: