Przyspieszenie elektryfikacji jest największym wyzwaniem dla europejskich flot

Nasza organizacja partnerska Transport & Environment (T&E) opublikowała kompleksowe opracowanie dotyczące emisji z samochodów służbowych i przewidywanego tempa elektryfikacji flot w Europie. Raport zatytułowany ?Unveiling Europe’s Corporate Car Problem: How to Accelerate Fleet Electrification? podkreśla kluczową rolę samochodów firmowych na europejskim rynku  motoryzacyjnym oraz pilną potrzebę wprowadzenia nowych regulacji w celu przyspieszenia transformacji flot na bezemisyjne.

Najważniejsze informacje:

• Elektryfikacja rynku samochodów służbowych opóźnia się, zwłaszcza we Francji i Niemczech, według nowego raportu Transport & Environment (T&E).
• W Polsce ten trend jest odwrotny ? szybciej następuje transformacja flot firmowych. Niemniej Polska, będąc piątym co do wielkości rynkiem samochodowym w Europie, ma czwarty najniższy poziom wykorzystania bateryjnych pojazdów elektrycznych (BEV), wynoszący zaledwie 4,2% dla samochodów służbowych, mniej niż w Rumunii czy krajach bałtyckich.
• W 2023 r. firmy zarejestrowały dwa razy więcej dużych, paliwożernych SUV-ów niż prywatne gospodarstwa domowe.
• Dążenie do harmonizacji rynku samochodowego w Europie wymaga zróżnicowanych celów pod kątem dostosowania ich do specyficznych warunków poszczególnych rynków krajowych.
• Przyspieszenie elektryfikacji samochodów służbowych jest szansą dla europejskiego przemysłu i przynosi wymierne korzyści unijnym producentom samochodów.

Samochody firmowe ? dominacja na rynku i emisje

Samochody firmowe stanowią aż 60% rejestracji nowych samochodów w UE, co nadaje im kluczową rolę w redukcji emisji gazów cieplarnianych pochodzących z transportu. Pojazdy te przejeżdżają średnio dwukrotnie więcej kilometrów niż prywatne, odpowiadając za 74% emisji z nowych samochodów. Mimo to już trzeci rok z rzędu, wykorzystanie pojazdów elektrycznych (EV) wśród europejskich firm jest niższe niż w sektorze prywatnym.

W 2023 r. udział BEV (battery electric vehicles) w rejestracjach wyniósł 14,1% dla firm i 15,6% dla gospodarstw domowych. Warto przy tym zauważyć, że firmy mają większe możliwości finansowe do pokrycia wyższych kosztów początkowych EV niż prywatni właściciele.

Niemcy i Francja, odpowiadające za ponad połowę nowych rejestracji BEV w UE, wykazują największe różnice między sektorem korporacyjnym a prywatnym. W Niemczech udział BEV wynosi 16,3% dla firm i 25,6% dla gospodarstw domowych. We Francji jest to 12,0% dla firm i 22,1% dla prywatnych użytkowników. Największe różnice występują w Danii, gdzie absorpcja BEV w firmach wynosi 26,1%, a w sektorze prywatnym 53,1%.

Wyjątkowy potencjał polskich flot

Realizacja potencjału elektryfikacji flot przyniesie naszemu krajowi znaczące korzyści gospodarcze i społeczne. W kontekście bardzo powszechnego w Polsce obrotu pojazdami używanymi zapewni ona Polakom dostęp do tańszych, sprawdzonych i relatywnie nowych pojazdów elektrycznych z pełną dokumentacją, gdyż floty prowadzą ciągły i szczegółowy monitoring stanu pojazdów. Wsparcie odpowiednich regulacji podatkowych dla inicjatyw flotowych może odegrać kluczową rolę w przyspieszeniu tego procesu oraz uniknięciu sytuacji, w której nasz rynek wtórny zostanie zalany mocno wyeksploatowanymi pojazdami elektrycznymi  zza zachodniej granicy.

Niestety, segment samochodów służbowych w Polsce jest zdominowany przez cięższe i bardziej zanieczyszczające pojazdy. Na rynku firmowym jest prawie dwa razy więcej dużych SUV-ów i hybryd plug-in niż na rynku prywatnym (31% vs 16%). Polska jest ósmym największym krajem pod względem liczby posiadanych dużych SUV-ów.

Samochody firmowe mogą odegrać kluczową rolę w ekologicznym przekształceniu przemysłu motoryzacyjnego w Europie. Rynek ten dominuje w sprzedaży samochodów pięciu największych europejskich producentów (Volvo, Volkswagen, BMW, Stellantis i Mercedes-Benz), z 70% sprzedaży VW w UE przypadającymi na samochody firmowe. Dla porównania tylko 49% sprzedaży producentów spoza Europy trafia do segmentu korporacyjnego. Kierowcy samochodów firmowych częściej wybierają europejskie pojazdy elektryczne, które stanowią 76% sprzedaży bezemisyjnych aut w tym segmencie. Przyspieszenie elektryfikacji flot z zachowaniem preferencji dla pojazdów ?made-in-Europe? przyniesie większe korzyści europejskim producentom samochodów niż ich zagranicznym odpowiednikom oraz zwiększy ich konkurencyjność na rynkach globalnych.

Europa ma poważną szansę, aby naprawić nierównowagę w absorpcji pojazdów elektrycznych w obszarze korporacyjnym. Początkiem tworzenia nowych rozwiązań o charakterze politycznym, a w konsekwencji być może także legislacyjnych są trwające do 2 lipca konsultacji publicznych w sprawie zazieleniania flot służbowych. T&E oraz Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych rekomendują Komisji Europejskiej przedstawienia propozycji  celów elektryfikacji dużych flot i firm leasingowych na poziomie 100%  do roku 2030 w ciągu pierwszych 100 dni swojej kadencji. Państwa członkowskie UE powinny również zreformować opodatkowanie samochodów firmowych, zachęcając do korzystania z pojazdów elektrycznych poprzez zwiększenie obciążeń podatkowych dla zanieczyszczających olej napędowy, benzynę i pojazdy hybrydowe typu plug-in lub znaczne ulgi podatkowe dla pojazdów bezemisyjnych.

Floty samochodów firmowych, biorąc pod uwagę ich wielkość i wyższe obroty, mają idealną pozycję do napędzania przejścia na pojazdy elektryczne. Dzięki odpowiedniej polityce samochody firmowe mogą znacząco przyczynić się do realizacji celów klimatycznych UE i wspierać konkurencyjność europejskiego przemysłu motoryzacyjnego w globalnym wyścigu zielonych technologii.

Aby sprostać największym wyzwaniom i wykorzystać potencjał samochodów firmowych w zakresie redukcji emisji, T&E wzywa nową Komisję Europejską i państwa członkowskie UE do wdrożenia następujących środków:

Rozporządzenie w sprawie flot korporacyjnych: zaproponowanie wiążącego rozporządzenia w sprawie flot korporacyjnych w ciągu pierwszych 100 dni mandatu nowej Komisji, określającego ambitne cele udziału ZEV dla dużych flot i firm leasingowych. Rozporządzenie powinno zawierać klauzulę ?made-in-Europe?, aby promować produkcję europejską.

Reformy podatkowe: rządy krajowe powinny zreformować opodatkowanie samochodów firmowych, aby zachęcić do korzystania z pojazdów bezemisyjnych.

Przegląd i zastąpienie przestarzałych dyrektyw: przyspieszenie przeglądu dyrektywy w sprawie ekologicznie czystych pojazdów, zaplanowanego na 2027 r., w celu zastąpienia jej bardziej skutecznymi przepisami dostosowanymi do realizacji celów emisji CO2 na 2030 r.

Pełen raport T&E: