Wzmocnione cele redukcji CO2 dla pojazdów ciężkich

10 kwietnia Posłanki i Posłowie do europarlamentu przyjęli rozporządzenie, które wprowadza nowe cele redukcji emisji CO2 dla producentów nowych pojazdów ciężkich, Po akceptacji aktu przez Radę Europejską i wejściu w życie producenci i użytkownicy tych pojazdów będą mieli już pewność co do kierunku inwestycji, koniecznych do przestawienia produkcji na pojazdy o zerowej emisji.

Europosłowie zatwierdzili cele dla pojazdów ciężkich, wprowadzając podwyższenie celów redukcji emisji CO2. Po wejściu w życie producenci będą musieli obniżyć emisję dwutlenku węgla z nowych samochodów ciężarowych o 45% w 2030 roku, aż do 90% w 2040 roku. Cele te obejmą również pojazdy specjalne od 2035 roku. Nowe autobusy miejskie będą musiały być bezemisyjne od 2035 roku. Rozporządzenie ma za zadanie zmniejszyć emisję CO2 z pojazdów ciężarowych o 62% do 2050 roku, wpisując się w długoterminowy cel neutralności klimatycznej Unii Europejskiej. W ramach przeglądu zaplanowanego w 2027 roku Komisja Europejska ma zająć się także paliwami syntetycznymi (e-paliwami). Przewiduje się, że do 2040 roku 30% pojazdów ciężarowych w Europie będzie bezemisyjnych. Rozporządzenie zostało zatwierdzone większością głosów.

Komentarz

Przyjęcie celów dla pojazdów ciężkich na poziomie UE to kolejny jednoznaczny sygnał co do kierunku, w jakim zmierza Europa. Negocjacje na poziomie politycznym się zakończyły, zatem jakiekolwiek opóźnianie procesów rozwojowych, które są nieuchronne, ale też konieczne do osiągnięcia nowych celów, jest działaniem na szkodę polskich przewoźników, którzy dziś pozostają niekwestionowanym liderem transportu międzynarodowego w UE. Należy dążyć do utrzymania tej pozycji, ale aby było to możliwe w dłuższej perspektywie potrzeba szybkiej reakcji – mamy już precyzyjną odpowiedź na pytanie o kierunek działań, teraz czas skoncentrować się na wyznaczeniu najbardziej efektywnych metod osiągnięcia tych celów. Liczymy na szybkie uruchomienie zaproponowanych przez Rząd programów wsparcia zarówno w zakresie nabycia zeroemisyjnych pojazdów ciężarowych, jak i budowy dedykowanej infrastruktury dla ich ładowania. Dekarbonizacja sektora ciężkiego transportu drogowego wymaga stworzenia szerszego otoczenia prawnego sprzyjającego modernizacji flot. Polska już dziś ma zaległości w zakresie otoczenia prawnego pojazdów ciężkich – brakuje choćby wdrożenia dyrektywy dotyczącej eurowiniet. Obecny system opłat drogowych w Polsce przewiduje najniższe stawki dla pojazdów ciężarowych spełniających co najmniej normę emisji Euro 5 i nie uwzględnia poziomu emisji CO2. Oznacza to, że przewoźnicy nie odnoszą żadnej korzyści z użytkowania ciężarówek spełniających normę Euro 6 lub ciężarówek zeroemisyjnych. Brak transpozycji tej, podobnie jak każdej innej, dyrektywy do prawa krajowego przez dłuższy czas może spowolnić proces modernizacji taboru, którym dysponują polskie firmy.

Konieczny jest kompromis uwzględniający wszystkich interesariuszy, który  umożliwi wprowadzenie niezbędnych reform systemu opłat drogowych, aby działał zgodnie z unijnymi przepisami. Kurs Unii w kierunku bezemisyjnych ciężarówek może być wspierany przez nowe środki finansowe z Funduszu Modernizacji i innych funduszy, ze szczególnym uwzględnieniem małych i średnich przedsiębiorców, mających ograniczone możliwości w dostępie do środków inwestycyjnych.

Przemysław Sobański