[RAPORT] Stare diesle trują stolicę. Wspólny raport TRUE Initative i m.st. Warszawy pt. „Ocena rzeczywistej emisyjności pojazdów w Warszawie”.

Temat zanieczyszczonego powietrza co roku powraca jak bumerang wraz z rozpoczęciem sezonu grzewczego. Wówczas winą za fatalną jakość powietrza obarcza się ogrzewanie domów węglem. Czy tzw. „kopciuchy” powinny być jedynym zmartwieniem dla Warszawy?

Tymczasem za ok. 3/4 emisji tlenków azotu (NOx) w największych polskich miastach odpowiadają samochody, w szczególności te starsze napędzane silnikiem diesla — wynika z raportu opublikowanego przez Najwyższą Izbę Kontroli w 2020 r. Władze m.st. Warszawy wraz z TRUE Initative publikują wspólny raport, który obrazuje, jak ruch samochodów wpływa na jakość powietrza w stolicy.

W sześciu warszawskich lokalizacjach na przełomie września i października 2020 r. dokonano 220 tys. pomiarów metodą TRUE (The Real-World Urban Emissions) na niemal 150 tys. pojazdach różnego typu. 

Opublikowane w raporcie wyniki badań wskazują, że blisko 20 proc. pojazdów poruszających się po stolicy zostało wyprodukowanych przed 2006 r. To właśnie ta grupa ma największy udział w emisji zanieczyszczeń. Odpowiada za 37 proc. emisji tlenków azotu (NOx) oraz 52 proc. pyłów zawieszonych (PM). Co więcej, analizując wyniki pomiarów, można zauważyć, że emisje szkodliwych gazów wzrastają nawet kilkukrotnie wraz z wiekiem pojazdów. Jednocześnie z raportu jasno wynika, że samochody napędzane silnikiem Diesla emitują znacznie więcej zanieczyszczeń w porównaniu z pojazdami zasilanymi benzyną. W przypadku pyłów PM emisje z diesli są od 4 do 11 razy większe. (sic!).

Co możemy z tym zrobić? Strefa czystego transportu – zmiana, o której warto rozmawiać.

Strefy to powszechnie stosowane w Europie narzędzie służące poprawie jakości powietrza. Obecnie w Europie funkcjonuje ponad 250 SCT. Znajdziemy je m.in. w Londynie, Berlinie czy Brukseli.

Przykłady z tych miast pokazują, że strefa nie zmienia radykalnie organizacji ruchu, oraz bezpośrednio wpływa na zwiększenie komfortu życia mieszkanek i mieszkańców miast. SCT jest narzędziem nakierowanym na zmiany w strukturze pojazdów poruszających się po mieście. Jest rozwiązaniem, które najmocniej trafi w grupę pojazdów szczególnie emisyjnych. Chodzi o auta z silnikami Diesla sprzed 2006 r., a więc o samochody, które dziś mają więcej niż 17 lat. Na naszych drogach jest ich już co prawda niewiele, ale to właśnie takie czarne owce najdotkliwiej zanieczyszczają powietrze.

Polityka ograniczenia wjazdu samochodów oparta na wieku lub normie emisji spalin, pozwoliłaby na wyeliminowanie z warszawskich dróg samochodów osobowych emitujących najwięcej zanieczyszczeń. Dzięki opublikowanej w styczniu 2022 r. nowelizacji ustawy, samorządy otrzymały zielone światło do wprowadzania stref. Więcej na ten temat piszemy tutaj: https://fppe.pl/nowelizacja-ustawy-o-elektromobilnosci-ponizej-oczekiwan-ocena-zmian/

Autorki i autorzy raportu rekomendują, aby w pierwszej kolejności wprowadzić ograniczenia dla samochodów niespełniających wymagań normy emisji spalin Euro 4 (czyli z rocznika 2005 i starszych), a następnie rozszerzyć te ograniczenia także na pojazdy z silnikami Diesla z kategorii Euro 5 (roczniki 2006-2014). Organizacja ICCT wskazuje, aby Warszawa pomyślała także o regulacjach dla taksówek i autobusów komercyjnych. Zwraca też uwagę, że władze krajowe powinny przyjrzeć się importowi używanych samochodów — średni wiek aut importowanych, które jeżdżą po Warszawie, jest znacznie wyższy niż samochodów kupionych jako nowe w Polsce. Napływowi starych pojazdów o wyższej emisyjności
można zapobiec poprzez wprowadzenie ogólnokrajowej polityki ograniczającej wiek importowanych pojazdów. Taką politykę mogłyby uzupełnić inne środki, takie jak programy złomowania, ulgi podatkowe i inne zachęty finansowe, zniechęcające do zakupu starych pojazdów. Na szczeblu lokalnym problem emisji z importowanych pojazdów używanych można rozwiązać poprzez wprowadzenie ograniczeń dotyczących wieku pojazdów lub norm emisji spalin.

Pełen raport TRUE Initative „Ocena rzeczywistej emisyjności pojazdów w Warszawie” można pobrać TUTAJ.